بررسی انواع فضا نگهدارنده دندان و ضرورت استفاده از آن
فضا نگهدارنده دندان در حقیقت ابزار کاربردی است که در هنگام افتادن یا کشیدن دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد. دلیل استفاده این وسیله حفظ فاصله بین دندان‌ها است چرا که در صورت فقدان یک دندان، دندان‌های مجار قادرند حرکت کنند.
لازم به ذکر است فضا نگهدارنده دندان بیشتر در سنین پایین که بچه‌ها دارای دندان شیری هستند مورد استفاده قرار می‌گیرد. دندانپزشک‌ها با در نظر گرفتن فاکتورهای مختلف مانند شرایط بدنی، سن و تعداد دندان‌های از دست رفته بیمار، استفاده از فضا نگهدار را برای فرد تجویز می‌کنند.
ضرورت استفاده از فضا نگهدارنده دندان
فضا نگهدارنده اطفال یکی از پر کاربردترین نمونه‌های این ابزار است. همانطور که بیان شد افتادن دندان‌ها در سنین پایین امری طبیعی است، اما حرکت دندان‌های کناری برای پر کردن فضای خالی به وجود آمده می‌تواند موجب مشکلات جدی در رویش دندان دائمی شود. درواقع پر شدن فضای خالی باعث می‌شود دندان‌های دائمی به صورت کج رشد کنند و این موضوع می‌تواند به اندازه‌ای حاد شود که فرد نیاز به ارتودنسی در سنین بالاتر داشته باشد.
با این توضیح و با توجه به اینکه درماه‌های اولیه بعد از کشیدن یا افتادن دندان فضای زیادی از بین می‌رود، ضروری است بلافاصله از فضا نگهدارنده دندان استفاده شود. جالب است بدانید این ابزارها به صورت ثابت یا متحرک در دسترس هستند در حالی که امکان دارد همراه دندان مصنوعی باشند یا بدون آن؛ به هرحال تجویز بهترین نمونه تنها باید توسط پزشک انجام شود.
قیمت فضا نگهدارنده دندان
قیمت فضا نگهدارنده دندان کودک و برزگسال وابسته به عوامل متعددی است که هریک از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند. برای مثال متحرک یا ثابت بودن این وسیله تاثیر بسزایی بر روی قیمت آن می‌تواند داشته باشد. یک طرفه یا دو طرفه بودن نگهدارنده پارامتر مهم دیگری است که باید مد نظر قرار گرفته شود و نهایتا این که برای کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد یا بزرگسالان تعیین کننده قیمت خواهد بود.
توجه به این نکته ضروری است که استفاده از فضا نگهدارنده دندان می‌تواند از ارتودنسی جلوگیری کند که هزینه و عوارض به مراتب بیشتری برای بیمار دارد. به این ترتیب با استفاده درست و به موقع از این وسیله می‌توان هزینه‌ها را در سنین بالاتر به میزان قابل‌توجهی کم کرد.
بهترین زمان استفاده از فضا نگهدارنده دندان
فارغ از اینکه دلیل از دست رفتن دندان کودک چه باشد، مهم است که استفاده از فضا نگهدار به منظور رشد صحیح دندان‌های دائمی در زمان مناسب در دستور کار قرار گیرد. خوب است بدانید که در صورتی که یک دندان برای مدت زمانی طولانی در دهان نباشد، احتمال از دست رفتن دندان‌های مجاور نیز بیشتر می‌شود، چراکه این دندان‌ها حمایت کافی را دریافت نمی‌کنند.
از طرفی این امر موجب می‌شود که دندان‌های به سمت فضاهای خالی حرکت کرده و فضای رشد دندان دائمی را اشغال کنند. در این هنگام ضروری است که در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه شود. در حقیقت اگر نشانه‌های رشد دندان دائمی هویدا باشد نیازی به استفاده از فضا نگهدارنده نخواهد بود. در غیر این صورت بنا به تشخیص پزشک استفاده از این ابزار تجویز می‌شود.
انواع فضا نگهدارنده دندان
در توضیح انواع فضا نگهدارنده دندان می‌توان آنها را به دو دسته بندی کلی ثابت و متحرک تقسیم نمود که هر یک ویژگی‌های خاص خود را دارند.
فضا نگهدارنده متحرک
فضا نگهدار محترک به میزان زیادی شبیه به ارتودنسی متحرک است و باید حداقل از 24 ساعت شبانه‌روز 14 ساعت مورد استفاده قرار گیرد. همچنین بعد از هر وعده غذایی این پلاک باید خارج شود و به طور کامل شستشو شود. از طرفی در زمانی که فضا نگهدارنده دندان مورد استفاده قرار نمی‌گیرد ضروری است که آن را در یک ظرف آب قرار دهیم.
در پایان باید ذکر شود که این نگهدارنده از جنس آکریلیک می‌باشد و برای کودکانی که چندین دندان آنها افتاده است بهترین گزینه می‌باشد.
فضا نگهدارنده دندان ثابت
همانطور که مشخص است این نوع فضا نگهدار امکان جابه‌جایی ندارد به این دلیل که توسط چسب مخصوص دندانپزشکی به دندان کودک چسبیده می‌شود. این مدل معمولا زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که افراد به خصوص کودکان دندان‌های عقب خود را از دست داده باشند.
لازم به ذکر است که نگهدارنده ثابت خود به دو دسته یک طرفه و دوطرفه تقسیم بندی می‌شود. مشخصا نگهدارنده ثابت یک طرفه از یک سمت و نوع دوطرفه از دو سمت ثابت فیکس می‌شوند. اینکه کدام نوع برای بیمار مناسب‌تر است موضوعی کاملا تخصصی است که دندانپزشک با توجه به تعداد دندان‌های از دست رفته و محل آنها این موضوع را مشخص می‌کند.
علاوه بر دو مدل معرفی شده، انواع دیگری از این نوع فضا نگهدارنده دندان وجود دارد که در ادامه مورد بررسی قرار می‌گیرند.
فضا نگهدارنده ثابت باند و حلقه
این فضا نگهدار اغلب از سیم‌های فولادی ضد زنگ تولید می‌شود که با استفاده از باند ارتودنسی نگهداری می‌شود. دلیل این انتخاب فراهم کردن رشد بدون انسداد دندان دائمی بیمار است که فاکتور بسیار مهمی در انتخاب فضا نگهدارنده دندان مناسب می‌باشد. معمولا از این مدل زمانی استفاده می‌شود که یک یا چند دندان آسیای فرد در یک قوس دندانی افتاده باشد.
قوس نگهدارنده زبانی
این فضانگهدارنده ثابت از جلمه پر کاربردترین مواردی است که در دندانپزشکی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. از بهترین شرایطی که نگهدارنده زبانی کاربرد دارد حفظ دندان‌های پشتی در دو طرف فک است.
قوس ترانسپلاتال
شرایط استفاده از این فضا نگهدارنده دندان پیچیدگی‌های خاص خود را دارد که نیازمند تخصص و تجربه می‌باشد. برای نصب این مدل از سیم‌های مخصوص استفاده می‌شود که بر روی دندان‌های کناری در فک بالا قرار می‌گیرند. این موضوع باعث می‌شود فضا در دو طرف قوس دندان حفظ شود.
فضا نگهدارنده دیستال شو
اگر هدف از بکارگیری فضانگهدار حفظ فضای کافی برای رشد اولین دندان مولر دائمی کودک باشد، استفاده از این مدل یکی از بهترین گزینه‌ها خواهد بود. از مهمترین اقداماتی که دندانپزشک باید برای اجرای این فضانگهدار انجام دهد قالب‌گیری دهان بیمار است. در حقیقت نصب این نوع نگهدارنده نیاز به ساخت یک مدل منحصربه‌فرد برای بیمار دارد که توسط آزمایشگاه‌ها انجام می‌شود.
مراقبت های لازم برای حفظ فضا نگهدارنده دندان
از آنجایی که استفاده از فضا نگهدارنده دندان ممکن است به درازا بکشد، انجام یکسری اقدامات ساده برای حفظ سلامت این ابزار ضروری است. در ابتدا توصیه می‌شود در هنگام استفاده از فضانگهدار بهتر است از خوردن مواد شیرین، شکلات‌های چسبنده و هر نوع شیرینی اجتناب شود.
مورد دیگر اینکه بیمار از وارد کردن فشار زیاد توسط دست یا زبان خود باید جلوگیری کند چرا که این کار می‌تواند منجر به جابجایی نگهدارنده شود. همچنین خوردن مواد سفت مانند انجیر خشک، هسته انار و یخ می‌تواند آسیب جدی به فضانگهدار بزند.
تمیز کردن مرتب و دقیق این ابزار از مهمترین اقداماتی است که باید انجام شود. در مورد کودکان توصیه می‌شود که این کار توسط والدین یا نظارت آنها انجام شود تا کمترین آسیب ممکن در حین این فرایند ایجاد شود. در نهایت مراجعه دوره‌ای مطابق با زمان‌های تعیین شده توسط پزشک معالج بسیار مهم و ضروری است.
خرید فضا نگهدارنده
خرید فضا نگهدارنده دندان همانند استفاده از آن نیاز به تامل، دانش و تجربه دارد. در این راستا مجموعه موفق توسعه صنعت هلال، به عنوان یک شرکت دانش بنیان افتخار همکاری با جامعه پزشکی را دارد. این شرکت در طول سال‌های فعالیت خود توانسته طیف نسبتا وسیعی از اقلام و ابزارهای دندانپزشکی را در داخل کشور تولید و عرضه کند. لازم به ذکر است که این مجموعه با تکیه بر دانش متخصصان داخلی توانسته محصولاتی مانند فضا نگهدارنده دندان را تولید کند که قیمت و کیفیت آن کاملا امکان رقابت با نمونه‌های مشابه خارجی را دارد.
