بند فضاساز یا space regainer چیست؟
بند فضاساز یا space regainer چیست؟
در علم دندانپزشکی، بهویژه در حوزه دندانپزشکی کودکان، حفظ فضای خالی ناشی از افتادن یا کشیدن زودهنگام دندانهای شیری اهمیت زیادی دارد. یکی از ابزارهای تخصصی و پرکاربرد در این زمینه، بند فضاساز ارتودنسی است. این وسیله به گونهای طراحی شده که از بسته شدن فضای ایجاد شده در قوس دندانی جلوگیری کند و اجازه دهد دندان دائمی در مسیر طبیعی خود رویش یابد.
بند فضاساز معمولاً زمانی به کار میرود که دندان شیری پیش از موعد از بین رفته و خطر جابهجایی سایر دندانها و در نتیجه بههمریختگی نظم دندانها وجود دارد. اگر فضای خالی به حال خود رها شود، دندانهای مجاور به سمت آن حرکت کرده و باعث کمبود فضا برای رویش دندان دائمی میشوند؛ این موضوع در آینده میتواند نیاز به درمانهای پیچیدهتر ارتودنسی را بههمراه داشته باشد.
اهمیت استفاده از فضاساز در دندانپزشکی کودکان
در دوران کودکی، دندانهای شیری نقش حیاتی در حفظ فضای مناسب برای رشد دندانهای دائمی دارند. اگر یکی از این دندانها به دلایلی مانند پوسیدگی، ضربه یا عفونت از بین برود، فضای ایجادشده ممکن است بهسرعت توسط دندانهای مجاور اشغال شود. این جابهجایی ناخواسته باعث بههمریختگی دندانها و نیاز به درمانهای پیچیده ارتودنسی در آینده خواهد شد.
برای جلوگیری از این مشکل، دندانپزشکان از ابزارهایی به نام فضا ساز استفاده میکنند. یکی از پرکاربردترین و مطمئنترین گزینهها در این زمینه، استفاده از کیت بند فضاساز است که شامل اجزای مختلفی برای حفظ فضای خالی در قوس دندانی میباشد. این کیتها بهصورت استاندارد طراحی شدهاند تا در شرایط مختلف بالینی قابل استفاده باشند و فضای لازم برای رویش دندان دائمی را تا زمان مناسب حفظ کنند.
استفاده بهموقع از کیت بند فضاساز، نوعی درمان پیشگیرانه بهشمار میرود که میتواند از بروز بسیاری از مشکلات ارتودنسی در آینده جلوگیری کند و سلامت و زیبایی لبخند کودک را تضمین نماید.
انواع فضاساز ها
فضاساز ها بسته به شرایط دندانی کودک، سن، محل دندان از دسترفته و میزان همکاری کودک به دو دستهی کلی ثابت (Fixed) و متحرک (Removable) تقسیم میشوند. انتخاب نوع مناسب از سوی دندانپزشک صورت میگیرد و در برخی موارد ممکن است نیاز به طراحی اختصاصی وجود داشته باشد.
1. فضاساز های ثابت
فضاساز های ثابت، به دندانهای مجاور متصل میشوند و کودک نمیتواند آنها را از دهان خارج کند. این نوع فضاساز ها اغلب بادوامتر هستند و نیاز به همکاری کمتری از سوی کودک دارند.
انواع متداول فضاساز های ثابت عبارتند از:
بند و لوپ (Band and Loop): رایجترین نوع فضاساز ثابت که معمولاً برای حفظ فضای یک دندان از دسترفته در یک طرف قوس دندانی بهکار میرود. از یک حلقه فلزی (لوپ) و یک بند فلزی که به دندان کناری چسبیده تشکیل میشود.
لینگوال آرچ (Lingual Arch): مناسب برای زمانیست که چند دندان خلفی در فک پایین از دست رفتهاند. این وسیله روی سطح زبانی دندانها قرار میگیرد و به دندانهای آسیای دائمی تکیه داده میشود.
ترانسپالاتال آرچ (TPA): مشابه لینگوال آرچ است، اما برای فک بالا و روی سطح کامی بهکار میرود.
نانس اپلاینس (Nance Appliance): نوعی فضاساز برای فک بالا که علاوه بر بندهای دندانی، از یک صفحه آکریلی در سقف دهان برای تثبیت موقعیت استفاده میکند.
2. فضاساز های متحرک
فضاساز های متحرک معمولاً از جنس آکریل ساخته میشوند و کودک میتواند آنها را از دهان خارج کند. این نوع ابزارها بیشتر در مواردی استفاده میشوند که همکاری کودک با دندانپزشک مطلوب باشد.
ویژگیهای این نوع فضاساز ها:
- قابلیت تنظیم و تمیز کردن آسان
- نیازمند همکاری بالا از سوی کودک و والدین
- مناسب برای مواردی که نیاز به حفظ فضا در چند ناحیهی مختلف وجود دارد
مراحل ساخت و نصب بند فضاساز
فرآیند ساخت و نصب بند فضاساز به صورت دقیق و مرحله به مرحله انجام میشود تا هم از نظر عملکردی مؤثر باشد و هم کودک احساس راحتی داشته باشد. در ادامه، مراحل اصلی این فرآیند را مرور میکنیم:
1. معاینه و ارزیابی اولیه
دندانپزشک ابتدا وضعیت دهان و دندانهای کودک را بررسی میکند. ارزیابی شامل تعداد دندانهای افتاده یا کشیدهشده، وضعیت دندانهای مجاور، سن کودک و زمان رویش دندانهای دائمی است. این اطلاعات پایه برای تصمیمگیری درباره نوع فضاساز مناسب ضروری هستند.
2. قالبگیری (Impression)
پس از انتخاب نوع فضاساز، از دهان کودک قالبگیری میشود تا شکل دقیق قوس دندانی ثبت گردد. این قالب به لابراتوار فرستاده میشود تا بر اساس آن فضاساز مناسب ساخته شود.
3. ساخت در لابراتوار دندانسازی
در این مرحله، تکنسین لابراتوار با استفاده از قالب و اطلاعات کلینیکی، فضاساز مورد نظر را میسازد. اگر نوع انتخابشده بند و لوپ باشد، بند فلزی به دندان کناری متصل شده و یک حلقه فلزی مناسب با اندازهی فضای خالی طراحی میشود.
4. نصب فضا ساز در دهان کودک
پس از آماده شدن فضاساز، دندانپزشک آن را در دهان کودک قرار میدهد و با استفاده از چسبهای دندانپزشکی مخصوص، بند فلزی را روی دندان پایه فیکس میکند. سپس تنظیمات نهایی انجام میشود تا اطمینان حاصل شود که وسیله به خوبی در جای خود قرار دارد و مانع جویدن یا صحبت کردن کودک نمیشود.
5. آموزش مراقبت و پیگیری درمان
پس از نصب، والدین و کودک درباره نحوهی مراقبت از بند فضاساز، روش صحیح مسواک زدن و نکات تغذیهای آموزش میبینند. همچنین زمانبندی مراجعات دورهای برای بررسی وضعیت فضاساز تعیین میشود.
عوامل مؤثر بر قیمت بند فضاساز ارتودنسی
هزینهی نصب و تهیه فضاساز ها بسته به چند عامل اصلی متفاوت است. نوع ابزار، مواد مصرفی، و خدمات جانبی مهمترین موارد هستند. بهطور معمول، قیمت بند فضاساز ارتودنسی برای مدلهای ثابت (مثل بند و لوپ یا نانس) از فضاساز های متحرک بیشتر است.
علاوه بر نوع وسیله، کیفیت متریال (استیل ضدزنگ، آکریل، برند سازنده) نیز روی قیمت تأثیر دارد. همچنین هزینهها در کلینیکهای تخصصی یا شهرهای بزرگ معمولاً بالاتر است. پیچیدگی درمان، تعداد دندانهای درگیر، و نیاز به خدماتی مثل قالبگیری یا تنظیم دورهای، از دیگر عوامل تأثیرگذار هستند.
در نتیجه، برای برآورد دقیق هزینه، بهتر است با دندانپزشک مشورت شود تا بر اساس شرایط دهانی کودک، مناسبترین گزینه با بهترین بازدهی انتخاب شود.
راهنمای خرید بند فضاساز ارتودنسی
امروزه علاوه بر مراجعه به کلینیکها و لابراتوارهای دندانسازی، امکان تهیه برخی ابزارهای ارتودنسی از طریق فروشگاههای تخصصی آنلاین نیز فراهم شده است. با این حال، هنگام خرید بند فضاساز ارتودنسی باید به چند نکته مهم توجه داشت تا محصولی استاندارد، ایمن و مناسب تهیه شود.
نخستین و مهمترین نکته، مشورت با دندانپزشک معالج است. چون انتخاب نوع و سایز بند فضاساز بر اساس شرایط خاص دهان و دندان هر فرد صورت میگیرد. خرید خودسرانهی این وسیله میتواند نهتنها بیفایده، بلکه حتی آسیبزا باشد.
نکته دوم، خرید از منابع معتبر است. فروشگاههای دارای مجوز رسمی، محصولات با برندهای شناختهشده، پشتیبانی تخصصی و اطلاعات فنی دقیق، همگی در اطمینان از خریدی مطمئن مؤثرند. همچنین بررسی موجود بودن سایزهای متنوع، جنس ضدزنگ بند، و مطابقت آن با سیستم ارتودنسی مورد استفاده در کلینیک نیز ضروریست.
در نهایت، باید در نظر داشت که بند فضاساز یک وسیلهی پزشکی تخصصی است، نه صرفاً یک محصول مصرفی؛ پس کیفیت و تناسب آن با نیاز درمانی کودک، از قیمت پایین یا سادگی خرید اهمیت بسیار بیشتری دارد.
تولید کنندگان بند فضاساز ارتودنسی
تولید کننده بند فضاساز ارتودنسی مسئول طراحی و تولید ابزارهایی هستند که به دندانپزشکان کمک میکند تا فضای مناسب برای دندانهای دائمی را در شرایط خاص دهان و دندان بیماران حفظ کنند. این تولیدکنندگان معمولاً از مواد با کیفیت بالا نظیر آلیاژهای ضدزنگ و آکریل برای ساخت بندهای فضاساز استفاده میکنند تا دوام و راحتی استفاده آنها تضمین شود.
همچنین برخی از این تولید کنندگان در تولید مدلهای پیشرفتهتری از space regainer تخصص دارند که علاوه بر حفظ فضا، به جابجایی دندانها کمک میکند و در درمانهای پیچیدهتر ارتودنسی به کار میرود. برندهای معتبر این محصولات را با رعایت استانداردهای پزشکی دقیق تولید میکنند تا اثربخشی درمان به حداکثر برسد.
شرکت توسعه صنعت هلال بهعنوان پیشگام در تولید ابزارهای ارتودنسی و تجهیزات دندانپزشکی در ایران شناخته میشود. این شرکت با استفاده از فناوریهای مدرن و رعایت دقیق استانداردهای جهانی، توانسته است محصولاتی با کیفیت برتر برای دندانپزشکان تولید کند و نقش مهمی در تأمین نیازهای داخلی این حوزه ایفا نماید.
اشتراک :
توسعه صنعت هلال
شرکت دانش بنیان توسعه صنعت هلال با تکیه بر اراده قوی توانسته است بسیار از دستگاههای ارتودنسی شامل انواع براکتها ، باکال تیوب و بند ، الاستیک ها و موارد دیگر را در داخل ایران تولید نماید. رسیدن به توان حاصل تلاش مدیریت خلاق و کارشناسان پرتلاش مجموعه می باشد.